Προκλησεις
Περιβάλλον, φυσικοί πόροι και ανθρώπινη υγεία
Η χρήση συνθετικών φυτοφαρμάκων στη γεωργία έχει βοηθήσει στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων, ωστόσο, αυτό δεν έχει επιτευχθεί χωρίς μεγάλο κόστος για το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και την ανθρώπινη υγεία. Τα ζιζανιοκτόνα είναι η δεύτερη κατηγορία φυτοφαρμάκων που πωλείται ευρύτερα στην ΕΕ (131.300 τόνοι δραστικών συστατικών), αντιπροσωπεύοντας το 33% όλων των πωλήσεων φυτοφαρμάκων το 2019. Σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, οι γεωργοί είναι απρόθυμοι να υιοθετήσουν μη χημικές μεθόδους λόγω της πολυπλοκότητας, του κόστους και του χρόνου διαχείρισης, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή εφαρμογή της μη χημικής διαχείρισης ζιζανίων.
Διάφορες πρωτοβουλίες πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Πράσινης Συμφωνίας και της Στρατηγικής της “”Από το αγρόκτημα στο πιρούνι””, της Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα, καθώς και του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ, έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους και φιλοδοξίες, όσον αφορά τη μείωση της χρήσης συνθετικών φυτοφαρμάκων. Επιπλέον, καινοτόμα ερευνητικά έργα (π.χ. WeLaser4 και IWMPRAISE5) έχουν δοκιμάσει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για τα επιβλαβή ζιζανιοκτόνα.
Ωστόσο, οι καινοτόμες ιδέες και μέθοδοι πρακτικής δεν έχουν καταγραφεί και διαδοθεί επαρκώς, ενώ τα ερευνητικά πορίσματα δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως. Σύμφωνα με την οδηγία 2009/128/ΕΚ για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων, έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος στην προώθηση της υιοθέτησης εναλλακτικών μεθόδων καταπολέμησης ζιζανίων, οι οποίες είναι καθοριστικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα.
Ένας λόγος είναι ότι οι διαθέσιμες γνώσεις είναι κατακερματισμένες!
Το οποίο καθιστά την προσέγγιση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων προβληματική. Τα ευρωπαϊκά, εθνικά και περιφερειακά AKIS δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένα για την προώθηση της διασταυρούμενης λίπανσης και της ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ των φορέων λόγω διαφόρων εμποδίων που σχετίζονται κυρίως με την κακή διαχείριση των ροών γνώσης. Ένας περαιτέρω περιορισμός, είναι η ποικιλομορφία των συστημάτων γεωργικής παραγωγής που λαμβάνουν διαφορετικούς τύπους στήριξης από εθνικές ή περιφερειακές αρχές, αγροτικά δίκτυα, υπηρεσίες καινοτομίας ή/και συμβουλευτικές υπηρεσίες, γεγονός που αναδεικνύει ότι η εφαρμογή τέτοιων λύσεων απαιτεί προσαρμογή και εξατομίκευση για την επιτάχυνση της απορρόφησης των νέων γνώσεων.
